11 lipca w całej Polsce po raz kolejny będziemy obchodzić Dzień Pamięci Męczeństwa Kresowian, jako symbol punktu kulminacyjnego Zbrodni Wołyńskiej – akcji masowej eksterminacji Polaków przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów Stepana Bandery.
Pamięć jest najcenniejszym wyrazem hołdu dla ofiar. Nie sposób jednak zachować pamięć o ofiarach, gdy brak jest wiedzy o wydarzeniach, gdy brak jest możliwości właściwej oceny tego, co się stało. Bez wiedzy wszystkie pomniki nawet najokazalsze, są tylko martwymi dziełami sztuki.
Zbrodnia Wołyńska to wciąż nienazwane wprost ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich (przy aktywnym, częstym wsparciu miejscowej ludności) wobec mniejszości polskiej byłego województwa wołyńskiego II RP (w czasie wojny należącego do Komisariatu Rzeszy Ukraina), podczas okupacji terenów II Rzeczypospolitej przez III Rzeszę. Objęła jednak nie tylko Wołyń, ale również województwa lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie – czyli Małopolskę Wschodnią, a nawet część województw graniczących z Wołyniem: Lubelszczyzny (od zachodu) i Polesia (od północy). Czas trwania Zbrodni Wołyńskiej to lata 1943–1945. Sprawcy Zbrodni Wołyńskiej – Organizacja Nacjonalistów Ukraińskich frakcja Stepana Bandery (OUN-B) oraz jej zbrojne ramię Ukraińska Armia Powstańcza (UPA) we własnych dokumentach planową eksterminację ludności polskiej określali mianem „akcji antypolskiej”. Trzeba zauważyć, że wśród Ukraińców znajdowali się również mieszkańcy którzy pomagali swoim polskim sąsiadom w chwili zagrożenia ich życia.
Jeszcze dziesięć lat temu tylko 41% Polaków wskazywało, że ofiarami na Wołyniu byli ich rodacy. Bardzo często wydarzania były mylone z mordami w Katyniu, oraz winą Rosjan na co wskazywała aż jedna piąta respondentów. Obecnie świadomość tych wydarzeń powraca, chociaż wciąż mniej więcej połowa Polaków nie posiada wystarczającej wiedzy (47% ankietowanych przez CBOS w 2013 roku). Szczególnego wymiaru nabrały obchody 70. rocznicy Zbrodni Wołyńskiej – wiele organizacji włączyło się w wydarzenia o charakterze edukacyjnym, powstał Społeczny Komitet Organizacyjny Obchodów Rocznicy 11 Lipca. Instytut Pamięci Narodowej zorganizował międzynarodową konferencję naukową „Zbrodnia wołyńska – historia, pamięć, edukacja. W przededniu 70. rocznicy”, oraz przygotował specjalną stronę internetową poświęconą wydarzeniom na Kresach.
Nasza Fundacja także obrała sobie za jeden z priorytetów czczenie ofiar ludobójstwa, oraz konkretną pomoc potomkom mieszkańców Kresów i ze Wschodu. Wspiera działalność Liceum Polonijnego – Kolegium św. Stanisława Kostki dzięki któremu w ostatnich latach pomogliśmy prawie 300 uczniom z polskich rodzin ze Wschodu („Witajcie w domu). Podczas kampanii społecznej „PowrotDoPolski.PL” ponad 25 tysięcy osób zwróciło uwagę polskiego rządu na problem naszych Rodaków pozostających na Wschodzie, a w ramach „UlicePamieci.PL” zwróciliśmy się do zarządców polskich miast o ustanowienie ulic upamiętniających Męczeństwo Kresowian.
Pani Anna Szumska urodzona w 1919 roku w Borkach na Wołyniu wraz z siostrą zostały zaproszone przez Ukraińców na nabożeństwo, które było okazją do zgromadzenia wielu Polaków. Pani Anna relacjonowała: „Ludzi masa, furami ponajeżdżali z gdzieś z daleka. Stanęliśmy koło Ukrainki i słuchamy. Batiuszka modlił się. A ludzie, mężczyźni przeważnie, wszystkie coś w rękach mają. Ten ma siekierę, ten ma nóż, ten ma kosę, ten ma jakieś widły. Co oni będą z tym robić? Ten batiuszka modli się, obraca się do ludzi: „Ukraina! Priyszoł czas twojej własti”. Taką naukę im dawał i wreszcie mówi tak: Bery kosu, bery nyż i na Lacha i ryż… to znaczy żeby szli rżnąć tych Polaków.” Palono całe wsie, mordowano rodziny, tysiące dzieci… Bestialstwo tego okresu nie jest zrozumiałem po dziś dzień. „Syn [pewnego chłopa] schował się do mieszkania, to go związali i podpalili mieszkanie. Jego żona rzuciła na podwórku dzieci i pobiegła go rozwiązać. I on uciekł, żona jak go rozwiązała wyszła na podwórko, to oni uderzyli ją siekierą, ona upadła, to dzieci zaczęły piszczeć i płakać: mamo, mamo, mamo. To jakiś dwóch bulbachów* przyszło i żywcem te dzieci powrzucało w ten ogień” – wspominała pani Anna.
Niestety wciąż czekamy na symboliczne ustanowienie tego dnia przez polski parlament.
—-
Zapraszamy do dołączenia poprzez stronę Facebook do wydarzenia 11 lipca pamiętam o ofiarach ludobójstwa Polaków na Kresach: https://www.facebook.com/events/432208216980373/
Kampania społeczna UlicePamieci.PL: http://ulicepamieci.pl/
Uczniowie Kolegium św. Stanisława Kostki objęci są Mecenatem Szkolnym – programem wsparcia uzdolnionej młodzieży ze Wschodu przez Darczyńców. To dzięki Państwa hojności uczniowie mogą rozwijać pasje i pokonywać kolejne szczeble edukacji. Jednak wielu ich rówieśników wciąż czeka na wsparcie, by móc po powrocie do Polski spokojnie się rozwijać. Więcej informacji w zakładce: “Jak pomóc”.